پیاده‌سازی فناوری بلاک‌چین در نظام‌های مدیریتی: فرصت‌ها و محدودیت‌ها
کلمات کلیدی:
بلاک‌چین, مدیریت هوشمند, تحول دیجیتال, شفافیت سازمانی, چالش‌های فناورانهچکیده
هدف: هدف این پژوهش، شناسایی، تبیین و تحلیل فرصت‌ها، چالش‌ها و الزامات کلیدی پیاده‌سازی فناوری بلاک‌چین در نظام‌های مدیریتی به‌منظور ارائه چارچوبی مفهومی برای بهره‌گیری از این فناوری در تحول دیجیتال سازمان‌ها است.
روش‌ها و مواد: پژوهش حاضر از نوع مطالعات مروری کیفی است که با رویکرد مرور نظام‌مند انجام شد. داده‌ها از طریق جست‌وجوی هدفمند در پایگاه‌های علمی بین‌المللی شامل Scopus، Web of Science، SpringerLink، IEEE Xplore و Google Scholar گردآوری شدند. در مجموع ۱۲ مقاله علمی مرتبط با موضوع انتخاب و تا رسیدن به اشباع نظری تحلیل شدند. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار Nvivo 14 و روش کدگذاری سه‌مرحله‌ای (باز، محوری و انتخابی) صورت گرفت. اعتبار و پایایی نتایج از طریق بازبینی مکرر داده‌ها و مقایسه مستمر مفاهیم تضمین شد.
یافته‌ها: نتایج تحلیل مضمون سه مقوله اصلی را آشکار ساخت: «فرصت‌های ناشی از پیاده‌سازی بلاک‌چین در مدیریت» شامل افزایش شفافیت، صرفه‌جویی هزینه‌ها، امنیت داده و نوآوری سازمانی؛ «چالش‌ها و محدودیت‌ها» شامل موانع فنی، حقوقی، فرهنگی و اقتصادی؛ و «الزامات موفقیت» شامل آموزش نیروی انسانی، سیاست‌گذاری شفاف، هم‌افزایی فناوری‌ها و توسعه زیرساخت اعتماد دیجیتال. یافته‌ها تأیید می‌کنند که پیاده‌سازی بلاک‌چین زمانی موفق خواهد بود که ابعاد فنی و نهادی به‌صورت هم‌زمان مد نظر قرار گیرد.
نتیجه‌گیری: استقرار فناوری بلاک‌چین در نظام‌های مدیریتی می‌تواند به‌عنوان ابزاری تحول‌زا برای شفافیت، پاسخ‌گویی و کارایی سازمانی مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، موفقیت آن مستلزم سیاست‌گذاری هوشمندانه، توسعه مهارت‌های انسانی و ایجاد زیرساخت‌های اعتماد دیجیتال است. نتایج پژوهش می‌تواند راهنمای مدیران، سیاست‌گذاران و طراحان راهبردی برای استقرار پایدار بلاک‌چین در مدیریت سازمانی باشد.
دانلودها
مراجع
Bharadwaj, A., El Sawy, O. A., Pavlou, P. A., & Venkatraman, N. (2013). Digital business strategy: Toward a next generation of insights. MIS Quarterly, 37(2), 471–482.
Bohorquez, E., & Esteves, J. (2022). Digital transformation strategy: Frameworks and pathways for SMEs. Journal of Business Research, 146, 123–136.
Chesbrough, H. (2020). Open innovation results: Going beyond the hype and getting down to business. Oxford University Press.
European Commission. (2022). Supporting the digital transformation of SMEs in Europe. European Union Publication Office.
Frank, A. G., Mendes, G. H. S., Ayala, N. F., & Ghezzi, A. (2019). Servitization and Industry 4.0 convergence in the digital transformation of product firms. Technological Forecasting and Social Change, 141, 341–351.
Ghobakhloo, M. (2020). Industry 4.0, digitization, and opportunities for sustainability. Journal of Cleaner Production, 252, 119869.
Hess, T., Matt, C., Benlian, A., & Wiesböck, F. (2016). Options for formulating a digital transformation strategy. MIS Quarterly Executive, 15(2), 123–139.
Horlacher, A., & Hess, T. (2016). What does a Chief Digital Officer do? Managerial tasks and roles in the digital age. Proceedings of the 49th Hawaii International Conference on System Sciences.
Kraus, S., Durst, S., Ferreira, J. J. M., Veiga, P., & Kailer, N. (2021). Digital transformation in small and medium-sized enterprises: A dynamic capabilities perspective. European Management Journal, 39(6), 757–769.
Li, L. (2018). China’s manufacturing locus in 2025: With a comparison of “Made-in-China 2025” and “Industry 4.0.” Technological Forecasting and Social Change, 135, 66–74.
Li, F., Su, F., Zhang, W., & Mao, J. Y. (2021). Digital transformation by SME entrepreneurs: A capability perspective. Information Systems Journal, 31(6), 1317–1352.*
Liu, H., Ke, W., Wei, K. K., Gu, J., & Chen, H. (2021). The role of customer engagement in digital transformation. Information & Management, 58(2), 103–120.
Lopez, B., & Velasco, M. (2023). Digital sustainability and corporate responsibility in the age of Industry 4.0. Sustainability, 15(3), 1123–1139.
Matt, C., Hess, T., & Benlian, A. (2015). Digital transformation strategies. Business & Information Systems Engineering, 57(5), 339–343.
