آینده دیپلماسی دیجیتال و حکمرانی سایبری
کلمات کلیدی:
دیپلماسی دیجیتال, حکمرانی سایبری, امنیت داده, اعتماد دیجیتال, آینده‌پژوهی, سیاست جهانیچکیده
هدف: هدف این پژوهش مرور نظام‌مند مطالعات علمی برای شناسایی مضامین اصلی، چالش‌ها و روندهای آینده در پیوند میان دیپلماسی دیجیتال و حکمرانی سایبری در سطح جهانی است.
روش‌ها و مواد: این مطالعه با رویکرد کیفی و طراحی مرور نظام‌مند انجام شد. داده‌ها از طریق جست‌وجوی جامع در پایگاه‌های علمی بین‌المللی از جمله Scopus، Web of Science، Springer و ScienceDirect گردآوری گردید. پس از غربالگری اولیه، ۱۲ مقاله منتخب که از ارتباط مفهومی بالایی با موضوع برخوردار بودند، مورد تحلیل قرار گرفتند. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار Nvivo نسخه ۱۴ و از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. فرایند تحلیل تا دستیابی به اشباع نظری ادامه یافت و یافته‌ها در قالب سه مضمون کلان و مجموعه‌ای از زیرمقوله‌ها سازمان‌دهی شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که آینده دیپلماسی دیجیتال با تحول در نقش کنشگران، ابزارها و ساختارهای ارتباطی همراه است و از حالت سنتی و تک‌جانبه به شبکه‌ای چندسطحی تبدیل می‌شود. هم‌زمان، حکمرانی سایبری بر پایه همکاری چندمرکزی میان دولت‌ها، شرکت‌های فناوری، نهادهای بین‌المللی و شهروندان شکل می‌گیرد. تحلیل داده‌ها سه محور کلان را آشکار ساخت: تحول در دیپلماسی دیجیتال، حکمرانی سایبری و تنظیم‌گری داده، و آینده تعاملات جهانی در عصر سایبری. این یافته‌ها نشان دادند که اعتماد، اخلاق، شفافیت و نوآوری فناورانه از عوامل کلیدی پایداری نظم دیجیتال آینده هستند.
نتیجه‌گیری: پژوهش حاضر تأکید می‌کند که دیپلماسی دیجیتال و حکمرانی سایبری به‌طور فزاینده‌ای در حال ادغام‌اند و موفقیت در این حوزه نیازمند ایجاد چارچوب‌های حقوقی، اخلاقی و فناورانه منسجم است. دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی باید با نگاهی آینده‌پژوهانه، توازن میان امنیت، آزادی و شفافیت را برقرار سازند تا از ظرفیت‌های فناوری برای ارتقای همکاری جهانی و عدالت دیجیتال بهره‌مند شوند.
دانلودها
مراجع
Barrinha، A.، & Renard، T. (2020). The emergence of cyber diplomacy in an increasingly post-liberal cyberspace. Global Affairs / Council on Foreign Relations.
Bjola، C.، & Holmes، M. (2020). Digital Diplomacy and International Relations: Theory and Practice. Routledge.
Broeders، D.، & van den Berg، B. (2021). Governing cyberspace: Towards a rule-based international order. European Journal of International Law, 32(3), 789–812.
Christou، G. (2024). Cyber Diplomacy: From Concept to Practice. CCDCOE.
DeNardis، L. (2020). The Internet in Everything: Freedom and Security in a World with No Off Switch. Yale University Press.
Floridi، L. (2020). The Ethics of Information. Oxford University Press.
Gurumurthy، A.، & Chami، N. (2023). Digital Justice and Governance in the Datafied World. IT for Change.
Hanson، E. (2022). Digital Statecraft: The future of diplomacy in the networked world. Journal of Digital Policy.
Kuner، C. (2022). Transborder Data Flows and Data Privacy Law. Oxford University Press.
Maillart، T.، Gomez، L.، Lombard، E.، Nolte، A.، & Pisano، F. (2024). Computational Diplomacy: How “hackathons for good” feed a participatory future for multilateralism in the digital age. arXiv preprint arXiv:2401.08470.
Nye، J. S. (2022). Soft Power and the Future of Cyber Politics. Harvard University Press.
Pamment، J. (2023). Digital Diplomacy as a Tool of Global Governance. Springer.
